Urlop wychowawczy jest urlopem bezpłatnym. Do ZUS nie trzeba składać wniosku pracownika o udzielnie urlopu wychowawczego, jedynie należy przekazać deklarację rozliczeniowe ZUS. Do ZUS wraz z deklaracją rozliczeniową należy przekazać raporty imienne ZUS RSA i ZUS RCA:
- raport imienny ZUS RCA z kodem ubezpieczenia 12 11 00 – z kwotą podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych oraz zdrowotnego z tytułu urlopu wychowawczego i kwotami naliczonych składek finansowanych przez budżet państwa;
- raport imienny ZUS RSA z kodem ubezpieczenia 01 10 00 i kodem świadczenia/przerwy 121 i wykazaniem okresu, kiedy pracownik korzystał z urlopu wychowawczego.
Urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi zatrudnionemu w ramach stosunku pracy, który posiada co najmniej 6 – miesięczny staż pracy. Z urlopu można skorzystać do ukończenia przez dziecko 4 lat. Z 36 miesięcy urlopu wychowawczego nie może skorzystać tylko jeden rodzic – przynajmniej jeden miesiąc dziecko musi spędzić z drugim z rodziców (o ile nie zachodzą okoliczności wykluczające taką sytuację. Rodzice mogą opiekować się dzieckiem jednocześnie przez cały okres trwania urlopu wychowawczego.
Co to jest urlop wychowawczy
Jest to przede wszystkim przerwa w pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, po tym, jak rodzice wykorzystają urlop macierzyński i urlop rodzicielski. A więc urlop dotyczy opieki nad starszym dzieckiem, już nie niemowlęciem. W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową (u dotychczasowego lub innego pracodawcy) albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Uprawnienia i przywileje
- Rodzica przebywającego na urlopie wychowawczym nie można zwolnić z pracy.
- Składki emerytalne opłaca budżet państwa – są one naliczane od wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej
- Można podjąć pracę dodatkową, naukę, inną działalność, jeśli nie przeszkadza to w osobistej opiece nad dzieckiem (np. 3 godziny wieczorami), ale wtedy traci się prawo do dodatku finansowego.
Dodatek do zasiłku rodzinnego
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego może być wypłacany:
– przez 24 miesiące sprawowania opieki nad dzieckiem,
– przez 36 miesięcy, jeżeli rodzic sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym w trakcie jednego porodu,
– przez 72 miesiące, w sytuacji, gdy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek ten wynosi 400 zł miesięcznie. Przy czym za niepełne miesiące wypłaca się go w wysokości 1/30 za każdy dzień miesiąca. Ponadto pomoc przyznawane jest w wysokości 400 zł miesięcznie niezależnie od ilości dzieci, którymi opiekuje się rodzic. Rodzic powinien jednak pamiętać, że gmina będzie też musiała sprawdzić, czy osiąganie przez niego dochody z tytułu dodatkowego zatrudnienia nie spowoduje przekroczenia kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń rodzinnych.